UDK: 340.5:347.72.036
Ur.: 3. prosinca 2003.
Pr.: 18. veljače 2004.
Pregledni znanstveni članak

U ovom radu autor kritički analizira postojeća zakonodavna rješenja problema korporacijskog upravljanja, posebno imajući u vidu rješenja relevantnih usporednih zakona razvijenih zemalja. Problem korporacijskog upravljanja naročito je aktualan u kotiranim dioničkim društvima. Nekoliko aspekata iz ove oblasti autor posebno aktualizira. Prvo, autor konstatira da je trend jačanja upravno-izvršne sfere vlasti u ovim društvima pred ozbiljnom krizom sa stanovišta evidentnog otuđivanja od vlasnika kapitala. Drugo, smatra da se otuda nalazimo pred jednim reverzibilnom procesom ponovnog jačanja demokratizma ovih društava, što po svojoj logici zahtijeva jačanje pozicije skupštine dioničara. Treće, autor zauzima stajalište da je najkritičnija zona korporacijskog upravljanja kontrolna zona upravno-izvršne vlasti, gdje se ekonomija po tko zna koji put po sličnosti procesa približava istim potrebama u političkoj sferi. U tom smislu autor analizira domete nekih "starih" instituta monitoringa upravno-izvršne sfere vlasti, mogućnosti njihove adaptacije novim potrebama (nadzorni odbor, revizor, skraćivanje mandata, fleksibilnost opoziva, jačanje ingerencija skupštine dioničara), kao i pravni profil i moguće domete nekih novih instituta monitoringa (nezavisni direktori, nezavisni komiteti, nezavisni revizori, povjerenici skupštine, jačanje prava manjinskih dioničara, preuzimanje značajnog ili većinskog paketa dionica, jačanje odgovornosti uprave i izvršnih direktora, jačanje instituta transparentnosti poslovanja dioničkih društava, posebno kotiranih i slično). Najzad, autor analizira i prednosti i nedostatke tzv. čistih jednodomnih ili dvodomnih sistema uprave dioničkih društava, kao i nekih njihovih mješovitih oblika, s konačnim zaključkom da zakonodavac ne bi trebao nametati jedan model uprave, bilo jednodomni (upravni odbor s izvršnim direktorima) ili dvodomni (upravni odbor s izvršnim direktorima i nadzorni odbor), već bi trebao prepustiti samim dioničkim društvima (praktično dioničarima) da izaberu, polazeći od svih svojih specifičnosti, model koji smatraju da njima najviše odgovara. 

Ključne riječi: korporacijsko upravljanje, upravni odbor, nadzorni odbor, nezavisni komiteti, mandat, odgovornost, skupština dioničara.